Vô tình phát hiện ra ” hoá ra ông lớn cũng chơi bẩn “
Tôi vẫn nhớ như in vào một buổi đêm hè giữa năm 2017 khi tôi đang lên camp cho khách hàng của mình thì đột nhiên chiếc laptop XPS của tôi sáng đèn xanh ( đèn chỉ auto bật khi camera khởi động và vào buổi tối ). Tôi có thói quen làm việc trong bóng đêm để giữ sự tập trung.
Trong đầu tôi loé lên việc một phần mềm nào đó trong máy của mình đang thu thập dữ liệu người dùng, hay rồi đây. Và tôi giữ nguyên các task đồng thời install Http Analyzer để coi các dữ liệu của máy tôi đc thu thập sẽ gửi về đâu, IP nào. Trong lúc cài đặt tôi nghi cho đủ thứ, tôi nghi luôn cho cả mấy tab mình đang truy cập gồm: vietnamnet + 24h + một số thanh niên làm blog ở việt nam.
Vì tôi nghĩ chỉ có mấy thanh niên việt nam mới nghịch ngợm mấy trò này. Kết quả thật bất ngờ, kết quả cho thấy dữ liệu đang được gửi với các gói lớn về một loạt các địa chỉ có dạng sub xxx.fb.xx… hiển nhiên đây là những server của website tôi không ngờ đến nhất FB.
Và hiển nhiên, với linh cảm của một người làm về tài khoản chuyên sâu. Tôi nghĩ rằng FB đang theo dõi, thu thập dữ liệu người dùng ở mức không ai ngờ tới. Tuy nhiên lúc đó vì nó chưa sinh ra tệp sở thích bổ xung, và quảng cáo FB cũng còn khá sơ khai với 3 nguồn cấp. Thậm chí lúc đó cũng mới có mục tiêu messenger.
Nên tôi chỉ nghĩ hệ thống đang muốn deep tracking hòng loại bỏ các người dùng ảo hoặc các hệ thống làm clone hàng loạt. Giúp social của họ trở nên trong sạch hơn ( ngây thơ vãi )
Ngay hôm sau tôi có post một bài lên group cộng đồng nói rằng FB ĐANG THEO DÕI NGƯỜI DÙNG QUY MÔ LỚN. Tôi nhận lại một đống gạch, rất nhiều người nói tôi ảo tưởng rồi FB nó có rảnh đéo đâu mà đi theo dõi bạn. Bạn là ai??? Bla bla…
Thực ra vấn đề theo dõi người dùng cookie đối với các website lớn thông qua các công nghệ web tracking hay user tracking, pixel tracking cũng không phải gì mới mẻ. Vậy nhưng tự động bật webcam hay microphone lại là một sự xâm phạm riêng tư nghiêm trọng. Tôi đã ngây thơ nghĩ rằng US HỌ TÔN TRỌNG SỰ TỰ DO RIÊNG TƯ như thế thì bố bảo anh Mark cũng méo dám làm quá. Bật mode quét tài khoản giả mạo hay các farm nuôi trồng ở quy mô nông thôn là cùng. Nhưng sau này khi đầy đủ dữ kiện hơn, tôi nghĩ rằng buổi đêm hôm đó là giai đoạn Facebook bắt đầu đưa AI vào quản lý và theo dõi, gắn tag cho người dùng trên toàn thế giới. Còn tôi là kẻ vô tình rơi vào nhóm người beta cũng nên.
Micro và Nano target là gì?
Cuối năm 2017, hàng loạt các tệp được gọi là ” Sở thích bổ xung ” xuất hiện trong target Facebook Ads bên cạnh các interest trước đó mà các bạn khai báo khi lập profile.
Đến tháng 2 / 2018 thì bắt đầu có các phương tiện truyền thông đưa tin đánh tiếng về việc Facebook và google đang theo dõi người dùng và họ có trao đổi dữ liệu để khai thác quảng cáo.
Tháng 4 / 2018 Mark Xoăn trắng trợn tuyên bố Facebook theo dõi người dùng ngay cả khi bạn đéo đăng nhập, xong bị gọi lên điều trần rồi phạt lấy lệ. Bố tiên sư Us freedom =))
Họ đã làm việc đó như thế nào? Dễ ẹc, ở phone thì khỏi bàn vì bạn install app đương nhiên cấp full quyền. Còn trên website thì sao? Họ đã làm thế nào để tự động bật microphone cùng webcam để theo dõi người dùng? Bí mật ở cái notify khi các bạn lần đầu tiên đăng nhập profile, mỗi khi các bạn ấn vào nút đồng ý cho phép FB hiển thị notify mới thì… bạn đã cấp quyền cho FB thông qua trình điều khiển webrtc trên trình duyệt, để điều khiển mic hay camera máy của các bạn. Việc này kết hợp với cookie sẽ dẫn đến việc chỉ cần bạn truy cập Facebook và kể cả đã log out ra ngoài. Hệ thống vẫn tracking môi trường liên tục và filter các keywords nó ghi nhận được để trả về datacenter, từ đó hệ thống liên tục gắn bạn vào các tag gọi là sở thích bổ xung. Vì vậy cũng đừng ngạc nhiên khi đang ngồi cạnh laptop tán phét với thằng bạn về mấy “đôi giày” 20p sau vào Facebook thì cả hai thằng ăn combo quảng cáo giày liên tọi.
Có thể nói đây thực sự là một cuộc cách mạng, với công nghệ pixel tracking vào năm 2014 tôi đã thấy vi diệu cãi đái rồi. Thế mà giờ họ vận hành một hệ thống theo dõi hàng tỷ người, nghe lén hàng tỷ người… siêu việt cỡ nào??? Có thể nói 2018 – 2020 là giai đoạn hoàng kim của Nano target. Khi mà user mới chỉ nói ra vui miệng vài keywords nào đó thì thế giới social ads của họ sẽ xoay quanh nó ngay tắp tự.
Tháng 4 năm 2021, Apple đã khởi động một phong trào điên rồ: Chặn hết, phải xin phép người dùng. Và tất nhiên động thái này làm Facebook vẫn đang tiếp tục sml, dân làm quảng cáo thì đua nhau từ bỏ sân chơi.
Sau Nano target sẽ là gì?
Nhưng Mark xoăn vốn là kẻ gan lỳ và nhiều tiên, ngay sau động thái của Apple. Lập tức Facebook thúc đẩy tập trung các phát triển cho việc ứng dụng VR ( tương tác thực tế ảo ) vào social của họ. Tất nhiên, nếu chỉ dừng ở việc tương tác đơn giản giống mấy cái game VR hành động nhanh nhàm chán thì sẽ không thể coi là một thế giới.
Một thế giới có đầy đủ yếu tố để thúc đẩy phát triển phải tạo ra giá trị nào đó cho mỗi người chơi. Cách nhanh nhất là có giao thương, muốn có giao thương phải có đồng tiền cùng các pháp chế quản lý, giám sát. Điều này làm Mark đang điên cuồng tìm cách khởi động lại các chương trình ví + tiền số dạng stablecoin. Trong đó có việc kết hợp với Coinbase làm ví Novi và có lẽ còn nhiều vụ đi đêm khác mà chúng ta méo biết.
Nếu tham vọng điên rồ của Mark xoăn thành công, và Horizon với công nghệ VR cùng 1 stablecoin ra đời. Thế giới sẽ thay đổi toàn diện nói chung và hành vi mua hàng nói riêng. Horizon sẽ trở thành một ngân hàng lớn nhất trái đất nắm giữ 1/5, thậm chí hơn nữa tiền mặt của thương mại bán lẻ thế giới.
Ngoài ra nó sẽ là một cái market khổng lồ, có thể tưởng tượng nó giống Avarta phiên bản trái đất 2. Lúc này điều gì sẽ xảy ra với Horizon Ads ? Oh nó sẽ gần như KHÔNG CÒN GIỚI HẠN NGUỒN PHÂN PHỐI QUẢNG CÁO, không còn giới hạn về inventory hiển thị quảng cáo nữa vì Horizon có thể can thiệp vào mọi nơi trong cuộc sống của bạn để hiển thị quảng cáo. Và tất nhiên cuộc sống Horizon sẽ là cuộc sống của ĐỀ XUẤT NHANH MẠNH HƠN NỮA, không cần bạn nói ra AI có thể căn cứ hành vi tương tác mỗi ngày của bạn mà đề xuất quảng cáo sao cho phù hợp. Có lẽ gọi là electron hay proton target ? =))
Điều gì chờ đợi những người làm quảng cáo trong tương lai?
Chưởng môn nghĩ rằng bất kỳ một giai đoạn chuyển tiếp đều tạo ra những thứ mới mẻ và cơ hội quý giá nào đó. Cuộc chơi sẽ chỉ dành cho những người có chuẩn bị sẵn sàng, những người hiểu rõ luật chơi và biết thuận theo nó. Cùng chờ đợi và tích luỹ để trở thành những người tiên phong các bạn nhé.